Wokół związku między kawą a nadciśnieniem narosło wiele mitów, np. powszechnie uważa się, że kofeina powoduje wzrost ciśnienia krwi. To sprawia, że osoby zmagające się z tą chorobą często zastanawiają się, czy muszą całkowicie zrezygnować z ulubionego napoju. Jak jest naprawdę? W tym artykule odpowiemy na pytanie: czy przy nadciśnieniu można pić kawę? Jeśli ten temat dotyczy również Ciebie, koniecznie czytaj dalej.
Czy kawa podwyższa ciśnienie?
Wśród czynników zwiększających ryzyko nadciśnienia wymienia się niezdrowy tryb życia – brak aktywności fizycznej, nadmierne spożycie soli, nadwagę. Czy jednak kawa także przyczynia się do wzrostu ciśnienia?
Badania naukowców pokazują, że:
- Kawa może powodować krótkotrwały wzrost ciśnienia krwi u osób, które piją ją sporadycznie.
- Kawa nie podnosi ciśnienia u osób spożywających ją regularnie, w umiarkowanych ilościach.
Jak to możliwe?
Kofeina pobudza układ nerwowy i zwiększa produkcję adrenaliny, co z kolei może doprowadzić do przejściowego wzrostu ciśnienia. Efekt ten widać zwłaszcza u osób, które sięgają po kawę okazjonalnie. Zwykle jednak ciśnienie wraca do normy w ciągu 1-3 godzin.
Natomiast organizm osób, które piją kawę regularnie, przyzwyczaja się do kofeiny, dzięki czemu jej wpływ na ciśnienie krwi staje się minimalny lub wręcz niezauważalny.
Co więcej, metaanaliza opublikowana w „American Journal of Clinical Nutrition” wykazała, że regularne picie kawy nie zwiększa ryzyka rozwoju nadciśnienia – a w niektórych przypadkach może je nawet obniżać.
Wobec tego, czy kawa podwyższa ciśnienie? Tak, ale tylko chwilowo i głównie u osób, które piją ją sporadycznie.
Czy przy nadciśnieniu można pić kawę?
Jak widać, współczesne badania obalają mit, że kawa negatywnie wpływa na kontrolę ciśnienia tętniczego lub że osoby ze stwierdzonym nadciśnieniem powinny jej unikać.
Na przykład badanie z 2022 roku opublikowane w „Journal of Hypertension” sugeruje, że umiarkowane spożycie kawy (do 3-4 filiżanek dziennie) nie jest szkodliwe dla osób z nadciśnieniem. Zatem odpowiedź na pytanie, czy przy wysokim ciśnieniu można pić kawę, brzmi: tak. Nie jest zakazana – wręcz przeciwnie, można po nią sięgać bez obaw.
Co więcej, kawa zawiera wiele cennych składników, które mogą wspierać zdrowie. Są to:
- kwas chlorogenowy – pomaga obniżać ciśnienie tętnicze, co oznacza, że kofeina i ten związek wzajemnie równoważą swoje działanie,
- magnez, potas i witamina B3 – wspierają prawidłową pracę serca i układu krążenia,
- przeciwutleniacze – chronią organizm przed stresem oksydacyjnym.
Zalecenia dla osób z nadciśnieniem
Zamiast całkowicie rezygnować z kawy, osoby ze stwierdzonym nadciśnieniem powinny skupić się na zdrowych nawykach, takich jak:
- ograniczenie spożycia soli do maksymalnie 5 g dziennie,
- rezygnacja z alkoholu i nikotyny, które wpływają na ciśnienie bardziej niż kawa,
- regularna aktywność fizyczna, np. spacery,
- stosowanie diety DASH, bogatej w produkty pełnoziarniste, warzywa, owoce, ryby, drób i orzechy.
Co ważne, wśród zaleceń dla osób z nadciśnieniem nie ma konieczności eliminacji kawy z diety. Należy jednak obserwować reakcje własnego organizmu i dostosowywać jej ilość do indywidualnej tolerancji.
Niektóre osoby mogą być bardziej wrażliwe na kofeinę – ma to związek z predyspozycjami genetycznymi, wiekiem czy stylem życia. Jedni metabolizują ją szybciej, inni wolniej, co wpływa na reakcję organizmu po wypiciu kawy.
Jeśli więc po jej spożyciu pojawiają się zawroty głowy, przyspieszone bicie serca, niepokój lub inne nieprzyjemne objawy, warto ograniczyć ilość kawy i skonsultować się z lekarzem.
Jaka kawa przy nadciśnieniu? Bezpieczne warianty
Osoby z nadciśnieniem nie muszą rezygnować z kawy, ale zaleca się, żeby ograniczyły jej spożycie do maksymalnie 3-4 filiżanek dziennie (ok. 200-300 mg kofeiny).
Ponadto warto zwrócić uwagę także na rodzaj kawy, ewentualne dodatki i sposób jej przygotowania, które mogą wpływać na organizm.
Wobec tego, jaka kawa przy nadciśnieniu być powinna? Najbezpieczniejsze warianty to:
- kawa bezkofeinowa – ma ten sam charakterystyczny smak i zapach co klasyczna, ale nie zawiera kofeiny, więc nie powoduje skoków ciśnienia,
- kawa z mlekiem – ten dodatek może spowolnić wchłanianie kofeiny, co łagodzi jej działanie na organizm. Wobec tego latte czy cappuccino mogą być lepszym wyborem niż czarna kawa.
- espresso zamiast kawy przelewowej – choć espresso ma intensywny smak, zawiera mniej kofeiny (66 mg w 30 ml) niż duża filiżanka kawy parzona metodą przelewową (95-165 mg w 240 ml), dzięki czemu jest łagodniejsze dla organizmu. To wynik krótszego czasu ekstrakcji – im krócej kawa się zaparza, tym mniej kofeiny przenika do naparu.
- kawa zielona – zawiera dużą ilość kwasu chlorogenowego, który wspiera układ krążenia.
- kawa zbożowa – naturalna (z prażonych zbóż żyta i jęczmienia), bezkofeinowa alternatywa o łagodnym smaku, która nie wpływa na ciśnienie krwi.
Poza tym osoby z nadciśnieniem powinny pić kawę rano, ponieważ spożywana wieczorem może bardziej podnosić ciśnienie i zaburzać sen.
I jeszcze jedno – osoby przyjmujące leki również mogą pić kawę przy nadciśnieniu, ale nie powinny popijać nią farmaceutyków. Dlaczego? Kofeina może wpływać na metabolizm niektórych substancji czynnych.
Kawa a nadciśnienie – podsumowanie
Czy przy wysokim ciśnieniu można pić kawę? Tak, pod warunkiem zachowania umiaru i obserwowania reakcji organizmu.
Umiarkowane spożycie kawy nie jest przeciwwskazane, a niektóre jej składniki, takie jak kwas chlorogenowy, mogą nawet korzystnie wpływać na układ krążenia. Warto jednak wybierać łagodniejsze warianty tego naparu. Jakie?
Najbezpieczniejsza kawa przy nadciśnieniu to: z mlekiem, espresso i bezkofeinowa. Warto eksperymentować, aby znaleźć najlepsze rozwiązanie dla swojego zdrowia. Jeśli jednak po spożyciu pojawiają się niepożądane objawy, należy ograniczyć jej ilość i skonsultować się z lekarzem.
Podsumowując – kawa i nadciśnienie nie muszą się wykluczać, jeśli dopasujesz jej rodzaj i ilość do własnych potrzeb.